بخش علمي :

مبحث دوم : مقام ولایت مطلقه

قسمت اول:


در ادامه مباحث علمی به يکي ديگر از شأن های رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم می پردازیم.

قبلا در مباحث قبلی به شأن تبلیغ و همچنین شأن تعلیم و تبیین وحی در بخش امامت 8 پرداخته شد .


شأن سوم : ولایت تشریعی

شأن بسیار مهم دیگرى که قرآن براى پیامبر اکر م صلي الله عليه و آله و سلم برشمرده است، شأن ولایت است.
ولایت در معانى مختلفى به کار می رود. یکى از رایجترین معانى آن (و بلکه معناى اصلى آن ) که در صاحب اختیار بودن و » این بحث نیز بکار رفته است، معناى «حقّ تصرّف داشتن» و «سرپرستی» است. ولایت پیامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم اعم از تکوینى و تشریعى است. هدف ما در این نوشتار، بررسى شأن
ولایت تشریعى ایشان مى باشد. اولویت تصرّف در تشریع به معنى وجوب اطاعت است. یعنى اگر ولي تشریعى در اعمال اختیارى انسان امر و نهى داشت، باید اطاعت شود و حکمش بر خواست انسان مقدم شمرده شود.

این معنا در آیات متعدد قرآن با تعابیر مختلقى بیان شده است که ما به برخى از آن ها اشاره مى کنیم:(1)

اول: در سوره ى احزاب آیه ى 6 چنین آمده است:

النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ ...
پيامبر نسبت به مؤمنين از خودشان سزاوارتر است ...

مفهوم « اولویت » در این آیه مى رساند که در هر جا که هر مؤمنى نسبت به خود و یا امور متعلّق به خود حقّى دارد، پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم نسبت به آن حق، اولویت دارد. بنابراین مؤمنین باید خواست پیامبر را بر خواست خویش ترجیح دهند و در موردى که ایشان حکمى دارند، حکم آن حضرت را بر میل و خواسته ى خویش، مقدم دارند .

اولویت ذکر شده در آیه محدود به حدى و مقید به قیدى هم نیست و لذا دلالت بر اولویت مطلقه می کند و این همان معناى « ولایت مطلقه » است که از این آیه براى پیامبر اکرم اثبات مي شود.

ادامه بحث در مطلب امامت 14


----------------------------------------------

(1) البتّه این برداشت ها از آیات قرآنی با روایات معصومین تأیید شده است و ما فقط نحوه ي استدلال به آیات را ارائه می کنیم تا بتوان آن را به عنوان مبنایی مشترك میان شیعه و اهل تسنّن اتّخاذ کرد.


منبع : کتاب امامت تطبیقی (پژوهشی در مفهوم امامت از دیدگاه شیعه و اهل سنت) - ويرایش جدید

تالیف دکتر عبدالعلی موحدی